چرا استخراج رمزارز در ایران جذابیت اقتصادی بالایی دارد؟

گزارش مرکز پژوهش های مجلس نشان میدهد ایران دارای ذخایر بزرگ گاز و نفت می باشد و یکی از ارزان ترین قیمت های برق در جهان را دارد و طبیعی است با این قیمت برق سرمایه گذاری مجاز و بدون مجوز در صنعت استخراج رمزارز، جذابیت اقتصادی بالایی داشته باشد.

به گزارش لینک بگیر دات کام به نقل از ایسنا، بازار جهانی استخراج رمزارزها و سهم کشورها از استخراج رمزارز موضوعی متغیر است برای اینکه با نوسانات در قیمت جهانی رمزارز و سیاست های اتخاذی ازسوی کشورها، میزان مشارکت در استخراج رمزارز بیتکوین نیز تغییر می کند.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس، شکل زیر سهم ایران از هش جهانی شبکه بیتکوین را نشان میدهد.

سهم ایران از استخراج رمزارزها نیز در ضمن دو سال از دو درصد در مهر ۱۳۹۸ به سه درصد در مرداد ۱۴۰۰ رسید. حداکثر سهم ایران از بازار جهانی طبق تخمین مرکز وابسته به دانشگاه کمبریج پنج درصد بوده است. نکته قابل توجه این است که در فصل تابستان سال ۱۴۰۰ که طبق دستور ریاست جمهور وقت استخراج رمزارز ممنوع بود، سهم ایران از بازار جهانی استخراج ۱ درصد افزایش داشته است. این مساله احتمالاً به اجرای ممنوعیت استخراج در کشور چین در کنار کاهش ارزش رمزارز بیتکوین و درنتیجه کاهش اقبال به استخراج رمزارز در مناطقی که تعرفه برق در آنها بالاتر است، قابل انتساب باشد.
درنتیجه میزان سهم ایران از بازار جهانی استخراج رمزارز گویای میزان مصرف برق بیتکوین در ایران نیست و برای تخمین مصرف برق استخراج رمزارز بیتکوین باید میزان توان رایانشی که از ایران به این شبکه عرضه شده است را سنجید. شکل زیر نرخ هش مطلق ایران را نشان میدهد.

همانطور که در شکل بالا مشاهده می شود، طبق تخمین های دانشگاه کمبریج، سهم ایران از بازار استخراج رمزارز بیتکوین متغیر است، اما موضوعی که اهمیت دارد این است که صدور حکم ممنوعیت استخراج رمزارز در تابستان سال ۱۴۰۰ با وجود وقوع قطعی برق و با وجود کاهش میزان استخراج مجاز نتوانسته است مانع از استخراج بدون مجوز رمزارز بیتکوین شود.
اوج توان رایانشی که از سمت کشور ایران به شبکه استخراج رمزارز بیتکوین اختصاص یافته، در اسفند ۱۳۹۹ و به میزان ۷.۴۵ میلیون تراهش بوده است. کشف چند مزرعه استخراج رمزارز بدون مجوز در اوخر سال ۱۳۹۹ و شروع بهار ۱۴۰۰ مقداری از سهم ایران را کاهش داد؛ اما در تابستان هنگام صدور رسمی دستور خاموشی مزارع استخراج رمزارز، استخراج رمزارزها ازسوی مزارع بدون مجوز ادامه یافته است.
محاسبه سهم استخراج رمزارزها از خاموشی های برق نیازمند تعیین میزان مصرف تجهیزات استخراج رمزارز کشور است. برای تخمین کران پایین و بالای میزان مصرف تجهیزات می توان فرض کرد که تجهیزاتی که این میزان توان رایانشی را تولید می کنند یا همه بسیار قدیمی و پرمصرف هستند، یا همه بهینه ترین تجهیزات موجود در بازار هستند.
برای تخمین دقیق تر مصرف باید میانگین مصرف و توان تولیدی تجهیزات مجاز و بدون مجوز را محاسبه کرد. آمار کشفیات وزارت نیرو نمونه خوبی از تجهیزات بدون مجوز را در اختیار می دهد اما در نامه نگاری با وزارت نیرو مشخص شد، احتمالاً مدل تجهیزات توقیفی، از نظر تعداد ثبت و ضبط نشده است. وزارت صمت نیز در بازه تدوین گزارش، اطلاعات لازم را در اختیار مرکز تحقیقات قرار نداده، فقط قسمتی از آمار غیرسمی از مراجع معتبر دریافت شد که اطلاعات آن در جدول دو قابل مشاهده می باشد.

همانطور که در جدول بالا مشاهده می شود، در فصل تابستان که فقط مزارع بدون مجوز به فعالیت خودشان ادامه داده اند، اگر همه تجهیزات بدون مجوز را از نوع پرمصرف m۳x فرض نماییم مصرف برق استخراج رمزارز بیتکوین کشور از ۷۰۰ مگاوات فراتر نرفته است. اگر فرض کاملاً بدبینانه این باشد که تخمین دانشگاه کمبریج از مصرف برق ایران به سبب اندازه نمونه اش دارای خطا باشد؛ با فرض این که ایرانیان سه برابر بیش از تخمین دانشگاه کمبریج در استخراج بیتکوین فعال بوده اند، مصرف برق استخراج بیت کوین ایران از ۱۸۴۵ مگاوات فراتر نمی رود. اما کسری تراز برق ایران ۱۴ هزار مگاوات تخمین زده شده است.
درنتیجه گرچه استخراج غیرقانونی رمزارز در تابستان ادامه داشته است، اما خاموشی های گسترده را نمی توان فقط به استخراج رمزارز نسبت داد. گرچه اگر ضعف کشور در مهار استخراج غیرقانونی ادامه دار باشد، می توان در سال های آتی برای استخراج رمزارزها در قطعی برق نقش جدی تری قائل بود. باتوجه به رانت انرژی و روند فعلی سیاست ها این مساله دور از انتظار نیست.
به بیان دیگر فاصله معنادار تعرفه برق تعیین شده برای استخراج رمزارز با تعرفه برق سایر مصارف نظیر کشاورزی، خانگی و صنعتی و همین طور ساماندهی نامناسب دستگاه های استخراج رمزارز باعث شده خیلی از سرمایه گذاران این حوزه به استفاده بدون مجوز از شبکه برق تحت عنوان تعرفه های برق کشاورزی، خانگی و صنعتی روی آورند. همین طور به سبب عدم ردیابی کلیه استخراج کنندگان بدون مجوز رمزارز، محدود کردن مصرف برق آنها در ساعات اوج مصرف برق نیز امکان پذیر نبوده و همین مسئله سبب تحمیل بار اضافی به شبکه برق شده است.
جذابیت استخراج رمزارز در ایران می تواند از چند حوزه قابل بررسی باشد. ایران بدین سبب که دارای ذخایر بزرگ گاز و نفت در جهان است، یکی از ارزان ترین قیمت های برق در جهان را دارد. برای مثال در روز ۲۵ شهریور ۱۴۰۰، متوسط قیمت هر مگاوات ساعت برق مصرفی در ایران حدود ۶۱ هزار تومان برآورد شده است، این درحالی است که این عدد ۴۰ برابر کمتر از متوسط قیمت برق در انگلستان یا ۱۰ درصد قیمت برق آلمان است. ازآنجاییکه دو فاکتور توان مصرفی دستگاه استخراج و نرخ هش آن در درآمد خالص رمزارز تعیین کننده است، قیمت برق مصرفی بسیار حائز اهمیت می باشد، پس طبیعی است با این قیمت برق سرمایه گذاری مجاز و بدون مجوز در صنعت استخراج رمزارز در ایران جذابیت اقتصادی بالایی داشته باشد.

1401/05/03

23:41:44

5.0 / 5

732

تگهای مطلب: بیت كوین , دستگاه , رمزارز , سرمایه گذاری