فیلترینگ تشدید کننده آلودگی در شبکه

به گزارش لینک بگیر دات کام به نقل از خبر آنلاین روزنامه هم میهن نوشت: حال آن که ابزارهای ارتباطاتی، شامل نامه، تلفن و اینترنت، همه برای ارسال پیام و برقراری ارتباط میان افراد مختلف در یک جامعه است و نمی توان با آن مقابله و مخالفت کرد. اگر از ابزارهای ارتباطاتی برای نفوذ و جاسوسی سوءاستفاده می شود، باید جلوی این سوءاستفاده را گرفت، نه آن که هر ارتباطی را از اساس مسدود کرد.

توسعه فناوری های ارتباطی در دهه های اخیر، سازوکارهای مختلف و نسبتاً پیچیده ای را برای ارسال پیام و برقراری ارتباط میان افراد بوجود آورده است. شبکه های اجتماعی، بعنوان یکی از مصادیق توسعه فناوری، رایج ترین ابزار ارتباطی در دوران جدید شده است که پیام ها را به شکل رمزنگاری شده منتقل می کند. حالا برخی مدعی هستند که اسرائیل می تواند پیام های رمزنگاری شده در پلت فرم واتساپ متعلق به شرکت متا را بخواند و بنابراین از راه آن، جاسوسی می کند و خواستار فیلترشدن و پاک کردن آن هستند.
شاید از واتساپ برای جاسوسی استفاده می شود؛ نگارنده اطلاعات کافی برای تأیید یا رد این ادعا ندارد. اما ابزارهای جاسوسی روی گوشیهای تلفن همراه تنها محدود به واتساپ نخواهد بود و می تواند سایر شبکه های اجتماعی را هم در بر بگیرد. استدلال کسانیکه واتساپ را متهم اصلی جاسوسی معرفی می کنند، آمریکایی بودن آن است؛ حال آن که سیستم عامل گوشیهای همراه، چه اندروید و چه آیفون، آن هم آمریکایی است که به تمام اطلاعات گوشی، لوکیشن، دوربین و... دسترسی پایه دارد. اگر بخواهیم صرفا آمریکایی بودن را معیار درنظر بگیریم، اساساً باید گوشی هوشمند را کنار گذاشت؛ چونکه مبحث فقط محدود به یک پلت فرم خاص نیست.
البته که این سفارش برای افراد نظامی، سفارش غلطی نیست؛ مقامات نظامی و مسؤلان رده بالای کشور، آن در هم در این شرایط خاص، حتما نباید از گوشی هوشمند استفاده نمایند. علاوه بر این، نباید اطلاعات مهم و حساس را از راه واتساپ یا هر شبکه اجتماعی دیگری منتقل کرد. شاید تعداد کسانیکه به خاطر مسئولیت شان نباید از گوشی هوشمند استفاده کنند، چندهزار نفر بیشتر نباشد، اما به خاطر آن کل مردم را از مصرف گوشی هوشمند محروم نمی کنند.
متعاقب همین استدلال، به خاطر آن که نباید از راه واتساپ اطلاعات حساس را منتقل کرد، دسترسی واتساپ را برای همه محدود نمی کنند بلکه پروتکلهای سفت و سخت برای کسانیکه دسترسی به اطلاعات حساس و محرمانه دارند، باید گذاشته شود که این اطلاعات را از راه شبکه های اجتماعی جابه جا نکنند و آنرا روی گوشیهای هوشمند خود نگهداری نکنند.

برجسته کردن مبحث واتساپ بعنوان عامل نفوذ و جاسوسی، سبب شده است تا نسبت به عوامل اصلی که در راه ارتباطات اختلال ایجاد می کنند و راه را برای آلوده شدن دستگاههای موبایل، خواندن اطلاعات و... باز می کنند، بی توجهی شود. یکی از مهم ترین عوامل، فیلترشکن ها و VPNهایی است که مشخص نیست به کجا وصل هستند. احتمالا خیلی از کاربران اینترنت تجربه استفاده از برخی فیلترشکن ها که آگهی پیوستن به ارتش اسرائیل را منتشر می کرد، در خاطر داشته باشند. خیلی از این فیلترشکن ها و VPNها، می تواند بدافزاری باشد که از گوشی افراد جاسوسی کند.

به لحاظ فنی، وقتی کاربر از فیلترشکن یا VPN استفاده می نماید، عملا تمام داده های خویش را بر بستر اینترنت، از راه تونلی که توسط آن فیلترشکن یا VPN ایجاد شده، عبور می دهد و این می تواند ابزاری برای دسترسی به اطلاعات محرمانه افراد بشود؛ علاوه بر این، اپلیکیشن نصب شده روی گوشی، امکان دارد حاوی بدافزاری باشد که با گرفتن دسترسی از کاربر، اطلاعات بخش های دیگر را هم جمع آوری کند و به یک مقصد نامعلوم ارسال نماید.

بنابراین واضح است که انواع و اقسام فیلترشکن ها و VPNها روی گوشی میلیونها ایرانی، یکی از طریق های نفوذ و جاسوسی است و تبعات امنیتی دارد. تجربه نشان داده است که به رغم اخطار راجع به این فیلترشکن ها، اما کمتر کسی آنرا از گوشی خود پاک کرده است و در عمل، مبارزه با فیلترشکن ها ممکن نشده؛ چونکه تا وقتی که انگیزه استفاده از آنها وجود داشته باشد، مردم از آن استفاده می نمایند تا به شبکه های اجتماعی متصل باشند و با جهان ارتباط برقرار کنند.

بنابراین تنها راه مبارزه با فیلترشکن ها و VPNها که می توانند تبدیل به ابزار جاسوسی باشند، از بین بردن انگیزه مردم جهت استفاده از آن هاست؛ این انگیزه زمانی از بین می رود که مردم احساس کنند جهت استفاده از اینترنت، احتیاج به فیلترشکن یا VPN ندارند و آن یعنی رفع فیلتر از شبکه های اجتماعی. تا پیش از پاییز ۱۴۰۱، خیلی از مردم از فیلترشکن استفاده نمی کردند چون احتیاجی به آن نمی دیدند. حالا هم تنها باید این نیاز را از بین برد.

بنابراین برخلاف تصور، کاهش فیلترینگ و محدودیت ها، نه تنها اقدامی ضدامنیتی نیست که اتفاقاً برعکس، منجر به افزایش امنیت می شود. هرچقدر انگیزه مردم در استفاده از فیلترشکن ها کمتر بشود، امنیت گوشیها و تلفن های همراه بیشتر خواهد شد. باید این انگیزه را کم کرد و راه آن، جز از راه رفع محدودیت ها از راه شبکه های اجتماعی نیست. البته همزمان باید مقامات نظامی، استفاده از هر نوع گوشی هوشمند را کنار بگذارند و هیچ اطلاعات محرمانه ای، از راه هیچ یک از پلت فرم های پیام رسان، جابه جا نشود. شاید از این طریق، امنیت سایبری تقویت شود.